درس چهارم
جمله و اجزاي آن |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
بخش هاي اساسي جمله : 1 – نهاد 2 – گزاره گزاره بر دو نوع است : 1 – گزاره : كه فقط از يك فعل تشكيل شده باشد مانند :علي آمد (گزاره : فعل) 2 – گزاره كه علاوه بر فعل يك يا چند جزء ديگر نيز دارد. مانند : علي دوستش را ديد. گزاره : مفعول + فعل
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پرسش هايي از متن :
1 – مفعول به چه كلمه اي مي گويند؟ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مفعول كلمه اي يا اسمي است كه پس از آن نشانه ي «را» باشد تا بتوانيم اين نشانه را به آن بيفزاييم.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 – مسند به چه كلمه اي مي گويند.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مسند كلمه يا گروهي از كلمات است كه فعل اسنادي به آن نياز دارد. جمله «علي آمد» كامل است. اما در فارسي امروز نمي توان گفت : «علي شد» زيرا علي شد به جزء ديگري نيز نياز دارد. علي بزرگ شد، علي دانشجو شد.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 – سه جمله مثال بزنيد كه گزاره آن از فعل تشكيل شده باشد، جدول آن ها را رسم كنيد.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
لقمان سيد فام بود.
زبان فارسي شيرين است پسر همسايه مهندس ساختمان خواهد شد
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 – متمم به چه كلمه اي مي گويند؟
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
متمم گروه اسمي است كه پس از حرف اضافه بيايد و معناي فعل بدون آن ناتمام باشد. برخي از حرف هاي اضافه عبارتند از : از ، به ، با ، بر ، براي، درباره و .....
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5 – دو جمله مثال بزنيد كه گزاره آن از متمم و فعل ساخته شده باشد، جدول آنها را رسم كنيد.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
علي با دشمن جنگيد
حسين به پدرس مي نازد
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6- دو جمله مثال بزنيد كه گزاره آن از مفعول و متمم و فعل ساخته شده باشد، نمودار آن ها را رسم كنيد.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
فردوسي بيشتر داستان هاي شاهنامه را از روايت هاي بهلول گرفته است.
آن ها علاميه را به تابلو چسبانند
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نكته:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1.به هر يك از جمله ها مي توان يك يا چند گروه قيدي افزود. مانند علي با دشمن جنگيد. علي مردانه با دشمن جنگيد. علي در جبهه ي جنگيد. علي در جبهه جنگ مردانه با دشمن جنگيد.
2.قيد در هر جاي جمله باشد جزئي از اجزاي گزاره است. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
خودآزمايي درس چهارم :
1 – نام هر يك از اجزاي جمله هاي زير را بنويسيد. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
قدر وقت را بدانيم . مفعول + فعل
تجربه هاي بسياري از سفر برگرفتيم. / مفعول + متمم + فعل متصدي موزه جواني بود سي ساله. / نهاد + مسند + فعل زندگي چيست؟ / نهاد + مسند + فعل كودكان داوطلب فروش «نشريه شمال» مي شدند./ نهاد + مسند + فعل مرغان دريايي پريده بودند . / نهاد + فعل |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 – با هريك از فعل هاي زير دو جمله بنويسيد و اجزاي آن را مشخص كنيد.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مي نشيند.
كبوتر مي نشيند ./ نهاد + فعل شكست : 1- شيشه شكست :/ نهاد + فعل غمت در دل مي نشيند . / نهاد + متمم + فعل باد شيشه را شكست . / نهاد + مفعول + فعل مي بينند . 1 – بچه ها برنامه ها را مي بينند./ نهاد+ مفعول + فعل 2 – ميدوخت : خياط لباس را مي دوخت : / نهاد + مفعول + فعل چرخ ميدوخت . / نهدد + فعل چشم مي بيند. / نهاد+ فعل |
ادامه مطلب